ATATURK'UN BULGARISTAN'DAKI TURK KATLIAMINI ONLEYISI...

ATATURK'UN BULGARISTAN'DAKI TURK KATLIAMINI ONLEYISI

19 Mayis 1934 yilinda bir darbe yapan Bulgar Ordusu, kurdurdugu gecici hukumet sayesinde Hitler Almanya'sinin safinda yerini almis, Bulgaristan Turkleri arasinda yayginlasan "Turan Genclik ve Spor Cemiyetleri Birligi'ne karsi polis takibatina gecip iskence ile oldurmeler cogalmisti. Ayrica Bulgar koylerinden teskil ettikleri cetelerle toplu katliama baslamak uzereyken, Turk istihbarati bu haberi Ataturk'e iletir. Ataturk de, o siralarda Trakya'da askeri tatbikat yapmakta olan 3. Ordu Komutani Salih Omurtak Pasa'ya, biraz Bulgar sinirini ihlal ederek Bulgarlar'a gozdagi vermesi konusunda talimat verir.

Yagmurlu bir gecede aksamdan Bulgar sinirini sapa bir yerden gecen askerimizin oncu birlikleri, sabah ortalik aydinlandiginda Filibe yakinindaki Haciilyas (Pirvomay) kasabasina varmislardir. Once kendi askerleri sanan Bulgarlar, hava iyice aydinlaninca, Filibe'ye dogru ilerleyen birliklerin Turk askeri oldugunu fark etmisler ve olay Bulgar kralina iletilmis. Telefona sarilan Kral III. Boris, Ataturk'le yaptigi gorusmede, "Ekselanslari acaba Bulgaristan' a harp mi ilan ettiniz?" diye sorar telasla. Ataturk, "Neden boyle bir sey yapalim ki!" deyince, Kral Boris:'Askerleriniz Filibe onlerinde ve Sofya yonunde ilerliyorlar!" diye cevap vermis. Ataturk "Yolu sasirmislardir, Kral Hazretleri, simdi olayi tetkik eder, Hasmetmeaplarina malumat arz ederim" diyerek teselli etmis ve Salih Omurtak Pasa'ya: "Maksat hasil olmustur, geri donun", talimati gonderilmistir.

Bu gozdagi uzerine, Kral hemen duruma el koymus ve kitle halinde yapilmasi plânlanan Turk katliami da durdurulmustur. O zamanki Turanci liderlerden, cemiyetin Genel Baskani Varnali Omer Kâsif Bey'den, Bulgaristan' da bu olay icin Bulgar koylerinden irkci "Rodna Zastita" (Vatan Savunmasi) cetelerinin hazirlandigini ve her Turk koyunun katliami icin buyuk hendekler kazildigini dinlemistim. Salih Omurtak Pasa olayini da bizzat bu orduda albay olarak gorev yapan ve oncu birliklerde yer alan, yazar Emine Isinsu'nun babasi merhum Tumgeneral Aziz Zorlutuna (esi merhume saire Halide Nusret Zorlutuna idi) Pasa'dan dinlemistim." (Sunus bolumu syf.26-27)


Ahmet Serif SEREFLI
BULGARISTAN'DAKI TURKLER (1879-1989)
T.C. KULTUR BAKANLIGI YAYINI